Eind 2007 lees ik in een kleine aankondiging in De Posthoorn, dat de site ‘Forum Hadriani’, waar archeologisch onderzoek plaats vindt, na aanmelding is te bezoeken. Ik ben niet de enige en na een paar weken is het ook mij gegund om de opgraaf-site te bezoeken. Een fascinerende rondleiding. Een jongetje van nog geen 10 jaar mag zelfs een klein Romeins paaltje mee naar huis nemen. . . ‘Nou dat wil ik ook wel. . .’ schiet kinderachtig door mijn hoofd.
Maar is wel een aanleiding om contact te zoeken met Ceciel Nyst, coordinator ter plaatse,en de archeologen Mark Driessen, Cees Koot, Tijmen Moesker en Menno van der Heiden.
En vraag toestemming om in het veld, frottages te mogen maken van de grote eikenhouten kadepalen van de voormalige binnenhaven van Forum Hadriani.
Ze gaan akkoord en als ik, na een paar dagen, nog niet klaar ben, krijg ik zelfs een locker toegewezen om m’n spullen in op te bergen.
De eerste frottages maak ik ‘in situ’ van houten paalrestanten die aan één zijde zijn blootgelegd. In een later stadium, nadat de palen in hun geheel zijn opgegraven, mag ik ze voorzichtig schoonwassen en hen aan alle zijden frotteren.
Als ik dan na een koffiepauze terugkom bij zo’n schoongemaakte paal, die nog nat glinstert in de zon, overvalt mij de gedachte: wie heeft die paal eerder zó gezien? Ruim 1800 jaar geleden? Wie heeft die punt zo fraai gekapt? Wie heeft ze in de grond gedreven?
Na dendrontologisch onderzoek blijkt dat de eikenbomen rond 180 na Chr. zijn gekapt in Duitsland en daarna geplaatst in Forum Hadriani.
Achttienhonderd jaar hebben zij zich diep schuil gehouden in de grond en hebben zij de ontwikkeling van onze cultuur op afstand kunnen horen en volgen. Als een soort van antennes hebben zij dat in zich op kunnen nemen en kunnen registreren. Ons gemodder, onze ruzies, onze oorlogen, de voor-en tegenspoed van onze maatschappij hebben zij aangehoord. Nu zij worden opgedolven komen ook hun registraties weer vrij. . .
.
De paal- en puntrestanten kom ik op de locatie bij bosjes tegen.
Eigenlijk heel triest dat dit hun eindstadium is.
Ik bedenk een plan om ze naar deze tijd te halen, om ze te integreren, letterlijk om ze, de frottages dan, te verweven met het nú.
Nú is bijvoorbeeld de krant van vandaag. Iedere dag liggen er op Den Haag Centraal stapels gratis kranten van De Pers.
Ik ga zo’n krant larderen met frottages van paalpunten. Zó vermeng ik beide periodes tot één geheel.
Met dit idee in mijn hoofd haal ik ’s morgens op 16 april 2008 een stapel De Pers kranten op bij het Centraal Station.
Geloof het of niet, maar juist op díe dag gaat een voorpagina artikel over Berlusconi, die de verkiezingen heeft gewonnen. Zo raken de Romeinse paalpunten onze huidige hedendaagse Romeins/Italiaanse politiek. (Zie cassette: XIII Romeinse palen, oplage 10 exemplaren.)
Ook een cassette samengesteld met frottages van de verschillende coupes, gefrotteerd op diverse NRC-Handelsblad couranten. Oplage 10 exemplaren.